Przydatne książki i filmy
Piękny umysł
Biografia Johna Forbesa Nasha Jr. – amerykańskiego geniusza matematycznego, który przez całe życie zmagał się ze schizofrenią. Uznanie zdobył zajmując się m.in. teorią gier niezespołowych. W latach 50. jego wiedzę i umiejętności chciał wykorzystać wywiad wojskowy. W latach 90. udało mu się wreszcie pokonać chorobę. W 1994 roku otrzymał za swoje osiągnięcia naukowe Nagrodę Nobla.
Pręgi
Film opowiada o życiu młodego mężczyzny, Wojciecha Winklera, na którego zachowanie i charakter silny wpływ miały doświadczenia z młodości, kiedy był bity przez ojca. 13-letni Wojtek jest wychowywany przez ojca, matka zmarła przy porodzie. Andrzej (ojciec) chce, by Wojtek wyrósł na „prawdziwych ludzi”, jednak próbuje to osiągnąć sadystycznymi metodami. Wojtek jest przeciętnym chłopcem, lecz w przeciwieństwie do kolegów, jest okrutnie karany za wybryki. Pewnego dnia Wojtek ucieka z domu. Druga część filmu rozgrywa się w czasach współczesnych. Wojciech jest już dorosły i samotnie mieszka w małym mieszkaniu. Podczas pobytu w Tatrach poznaje Tatianę, która proponuje, by ich znajomość zmieniła się w związek. Wojciech nie jest jeszcze na to gotowy. Nadal ciążą na nim wspomnienia z dzieciństwa.
Helen
Helen (Ashley Judd) uczy muzyki, jest szczęśliwą żoną i matką. Cieszy się swoim życiem i potrafi docenić to, co dostała od losu. Tym bardziej, że jej pierwsze małżeństwo było nieudane i zakończyło się walką o dziecko. Wydaje się, że kobieta ma te ciężkie chwile daleko za sobą. Jednak z dnia na dzień staje się coraz bardziej smutna, traci siły i chęć do życia. Lekarze diagnozują depresję. Rodzina Helen próbuje jej pomóc – niestety bezskutecznie. Sytuacja się zmienia, gdy kobieta poznaje studentkę (Lauren Lee Smith), która także doświadczyła tej choroby.
Lot nad kukułczym gniazdem
Akcja filmu toczy się w szpitalu psychiatrycznym. Randle Patrick McMurphy (Jack Nicholson) zostaje skazany za pobicie, chcąc uniknąć więzienia, symuluje chorobę umysłową i trafia na obserwację do kliniki psychiatrycznej. Okazuje się, że szpital jest bardzo rygorystyczny w stosunku do przebywających na odziale pacjentów. Są oni bowiem zastraszani, pozbawiani godności i całkowicie zależni od siostry Ratched (Louise Fletcher). Wkrótce McMurphy zaczyna prywatną wojnę z bezwzględną siostrą przełożoną.
Solista
Film ze wspaniałymi kreacjami aktorskimi. Obdarzony nieprawdopodobnym talentem skrzypek Nathaniel Awers (Jamie Foxx) w czasie drugiego roku studiów na prestiżowej akademii muzycznej Juilliard School of Music w Nowym Jorku, zachorował na schizofrenię. Muzyk staje się bezdomnym, zarabiający na życie graniem na ulicach. Pomoc otrzymuje od dziennikarza (Robert Downey Jr.).
Lęk wysokości
Tomek jest odnoszącym sukcesy dziennikarzem telewizyjnym. Ma piękną żonę, która spodziewa się dziecka. Niedawno wprowadzili się do nowego mieszkania. Z równowagi wytrąca go wiadomość ze Śląska, że jego ojciec znowu znalazł się w szpitalu psychiatrycznym. Do Tomka powracają dawne lęki i niepokoje. Wraca życie, od którego chciał się odciąć. Ojciec jest chory psychicznie. Trudno z nim nawiązać kontakt, bywa agresywny. Żyje w swoim świecie, który niewiele wspólnego ma z tym prawdziwym. Tomek z jednej strony czuje potrzebę ratowania ojca i odbudowania z nim więzi, z drugiej jest w nim silna niechęć i strach przed psychiczną chorobą. Gdzieś czai się też lęk, że jest taki sam jak ojciec.
Pięć filmów o szaleństwie
Będący wspólnym przedsięwzięciem reżyserskim pięciu artystek obraz zatytułowany „Pięć filmów o szaleństwie” przedstawia losy Lucy, Grace, Allison, Eddiego i Maggie. Pozornie nie mają oni ze sobą wiele wspólnego. Łączy ich jednak cierpienie spowodowane zaburzeniami psychicznymi. Dotykają one samych bohaterów lub ich bliskich. Lucy (Brittany Snow) studiuje prawo i jest bardzo utalentowana, ale cierpi na schizofrenię. Nastoletnia Grace (Sarah Hyland) musi zmagać się z osobowością dwubiegunową wykrytą u jej matki (Melissa Leo). Z kolei Allison (Sofia Vassilieva) ma chorą siostrę. Próbuje jednak żyć normalnie. Pracujący jako komik Eddie (Mitch Rouse) cierpi zaś na depresję. Ostatnia bohaterka, Maggie (Jennifer Hudson), wróciła do domu z Afganistanu. Przywiozła ze sobą zespół stresu pourazowego.
Ogród Luizy
Luiza Bartodziej, bohaterka filmu, jest młodą kobietą od kilku lat leczoną psychiatrycznie. W jej urojeniach pojawiają się niebezpieczne ptaki, trolle i inne stwory. Mieszka z rodziną na prowincji. Jej ojciec stara się o objęcie stanowiska burmistrza. Wstydząc się chorej córki, umieszcza ją w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym. W przeszłości dziewczyna była wzorową uczennicą. Rysowała oraz interesowała się tańcami indyjskimi. Podczas pobytu w szpitalu psychiatrycznym poznaje Fabiana Sawickiego używającego pseudonimu Fabio (członka grupy przestępczej, który chce otrzymać dokumenty stwierdzające jego niepoczytalność). Gangster okazuje Luizie życzliwość.
Patch Adams
Patch Adams w młodości miał poważne kłopoty ze zdrowiem. Po nieudanej próbie samobójczej zakończonej pobytem w szpitalu psychiatrycznym Patch postanawia zostać lekarzem. Od początku swojej praktyki wiedział, że śmiech pomaga w terapii, zmniejsza lęk i przyspiesza rekonwalescencję. Jego niecodzienne metody zjednują mu pacjentów, ale równocześnie wywołują falę ostrej krytyki.
Cudowny chłopak
Wzruszająca i jednocześnie przezabawna opowieść o walce dziecka z przeciwnościami losu. August jest inteligentnym, dowcipnym chłopcem i jego życie wyglądałoby pewnie zupełnie inaczej, gdyby nie jeden zmutowany gen, z powodu którego ma zdeformowaną twarz i, zanim skończył 10 lat, musiał przejść 27 operacji. Do tej pory patrzył na siebie oczami bezwarunkowo kochających go rodziców i siostry. Teraz, gdy idzie do szkoły – od razu do piątej klasy – przyjdzie mu się zmierzyć ze światem rówieśników i starszych uczniów, z ostracyzmem, uprzedzeniami, a czasem ze zwykłym chamstwem i podłością. Spotka się jednak również z dobrocią, przyjaźnią i wspaniałomyślnością. Kontakt z rówieśnikami odmieni Augusta. Ale czy tylko jego?
Najlepszy
Film inspirowany jest historią życia Jerzego Górskiego, byłego narkomana, który po wygranej ciężkiej walce z nałogiem został sportowcem, zdobył m.in. tytuł mistrza świata w triathlonowych zawodach Double Ironman w Stanach Zjednoczonych. Przedstawione zostają losy dwóch związków Jerzego, z narkomanką Grażyną, która zostaje matką jego dziecka oraz z lekarką Ewą, dzięki której rozpoczyna leczenie. W trakcie pobytu w ośrodku odwykowym bohater poznaje m.in. Marka Kotańskiego. Jerzy postanawia odmienić swoje życie, za cele stawia sobie sport oraz możliwość kontaktu z córką.
Na huśtawce emocji. Moje zmagania z chorobą dwubiegunową
Autor: Terri Cheney
Szczere wspomnienia amerykańskiej prawniczki związanej z przemysłem rozrywkowym, która przez lata zmagała się z chorobą dwubiegunową. W tej wstrząsającej opowieści Terri Cheney przedstawia objawy i skutki niszczycielskiej choroby, która omal jej nie zabiła. Borykając się na przemian z czarnymi głębinami depresji i beztroskimi wyżynami manii, autorka pokazuje swoją walkę o zachowanie równowagi psychicznej – kolejne cudowne leki, ucieczkę w alkohol, terapie u psychologów, a wreszcie ratujące życie elektrowstrząsy. Wyznania Cheney pomagają zrozumieć istotę tej choroby i niosą nadzieję tym, którzy muszą się z nią zmagać.
Włosy mamy
Autor: Gro Dahle, Svein Nyhus
Emma ma najlepszą i najukochańszą mamę na świecie. Mamę, która ma długie piękne włosy. Jednak coraz częściej mama leży tylko na sofie i jest przeraźliwie smutna. Emma zastanawia się dlaczego mama nie odpowiada na jej wezwania, prośby, nie przygotowuje jej jedzenia pomimo, że Emma jest głodna. Dziewczynka nie rozumie co się dzieje. Staje się coraz bardziej przerażona i zagubiona. W końcu dochodzi do wniosku, że przyczyna tkwi we włosach mamy, które stały się ciężkie i splątane… „Włosy mamy” to niezwykła opowieść o chorobie (depresji) rodzica. Prosta, wypełniona metaforą historia o narastającym chaosie w uczuciach dziecka, które samo próbuje zrozumieć coś, co jest dla niego niezrozumiałe. Samo próbuje działać, by móc odzyskać spokój i poczucie bezpieczeństwa.
Szukaj mnie wśród szaleńców
Autor: Krystian Głuszko
Szukaj mnie wśród szaleńców to książka podzielona na trzy części. „Zaburzony Świat Krystiana” to autobiograficzna część, w której autor przedstawia walkę między umysłem a chorobą wywołaną Zespołem Aspergera. W tej części książki autor nie tyle dzieli się swoimi wspomnieniami, co odkrywa przed czytelnikiem świat psychozy i epilepsji. „Zamyślenie” natomiast jest opowiadaniem z pogranicza kryminału. „Splecione dłonie”, to opowiadanie składające się z kilku części. Na początku poznajemy cztery osoby, których losy w jakiś sposób splatają się ze sobą. Dzięki krótkim epizodom dotyczącym kolejnych ludzi, czytelnik ma okazję zetknąć się z różnymi osobowościami i różnymi problemami natury zarówno psychicznej jak i fizycznej. Spotykamy Tomka – chłopca przebywającego w szpitalu z powodu białaczki i czekającego na przeszczep szpiku, Martę – studentkę medycyny odbywającą staż w szpitalu, Jacka – mężczyznę z problemem alkoholowym, oraz Marcina również studenta medycyny, mającego natomiast problem ze swoimi współlokatorami.
Anioły jedzą trzy razy dziennie. 147 dni w psychiatryku
Autor: Grażyna Jagielska
Grażynę Jagielską przez lata paraliżował strach. Żyła problemami męża. Dla jego pasji poświęciła swoje życie. W końcu jednak musiała zawalczyć o siebie. Przeżyła własny „lot nad kukułczym gniazdem”. Spędziła pół roku w szpitalu psychiatrycznym. Poznała kobiety, które tak jak ona długo udawały, że wszystko jest w porządku. Spotkała twardzieli, którzy musieli nauczyć się płakać. Była w miejscu, w którym można było wszystko. Nie wolno było jednego – kłamać. Julia musiała być coraz lepsza, aż pod wpływem stresu odcięła sobie ucho. Ratownik wiecznie golił głowę i wierzył, że dzięki temu stanie się kimś innym. Marek wrócił z wojny jako bohater, a potem załamał się i żył jak zwierzę. Karolinka była przekonana, że jest aniołem i nikt jej nie widzi. Autorka zabiera nas w podróż pełną intymnych zwierzeń i prawdziwych emocji. W poruszający sposób opisuje azyl dla zagubionych oraz obrazy, które prześladowały ich latami. Opowiada o szczerości, potrzebie zrozumienia i bliskości.
Źródło opisu: http://www.znak.com.pl/
Autoportret człowieka
Autor: Antoni Kępiński
Wznowienie przygotowanego przez Zdzisława Ryna wyboru myśli, sentencji, aforyzmów, wypisów z dzieł Antoniego Kępińskiego, zmarłego przed ćwierćwieczem znanego psychiatry i psychoterapeuty, autora m.in. Lęku i Schizofrenii. Ten zbiór układa się w przejmującą, pełną mądrości opowieść o kondycji człowieka współczesnego, postrzeganiu przez niego świata, lękach i reakcjach na cywilizacyjne zagrożenia.
Źródło opisu: http://www.znak.com.pl/
Dekalog
Autor: Antoni Kępiński
Postawa miłości w relacji lekarz-pacjent może być -zdaniem Kępińskiego -najlepszym lekiem na ludzkie cierpienie. Jako uczucie przeciwstawne lękowi, spełnia istotną rolę w procesie psychoterapii, uznawanej przez Kępińskiego za jedną z najpiękniejszych relacji międzyludzkich. Dekalog Antoniego Kępińskiego – wybór wskazań jak żyć we współczesnym świecie relatywizmu, konfliktów, przemocy i terroru -przewodnik dla lekarzy i pacjentów, w jaki sposób wykorzystać misterium „spotkania” w celach terapeutycznych.
Elementarz Antoniego Kępińskiego dla zdrowego i chorego czyli autoportret człowieka
Autor: Antoni Kępiński
W Elementarzu Antoniego Kępińskiego – lekarza i humanisty, przyjaciela i powiernika chorych – odnajdzie czytelnik refleksje o tym, co w autoportrecie człowieka jest najtrudniejsze do nazywania: jacy jesteśmy, co kieruje naszymi uczynkami, jak opanowujemy swoje emocje, na czym polega wolność, w co wierzymy, jak kochamy, dlaczego czujemy się samotni, czego się lękamy, co począć ze starością, bólem, tęsknotą i depresja. Jest to książka, w której odcisnęły się najcenniejsze elementy osobowości tego niezwykłego lekarza. Również teraz czytelnikom, jak kiedyś pacjentom, przekazuje Antoni Kępiński swoją mądrość, dobroć, wyrozumiałość i życzliwość dla ludzkich słabości.
Źródło opisu: http://www.lubimyczytac.pl
Lęk
Autor: Antoni Kępiński
Różne rodzaje lęku towarzyszą wszystkim ludziom. Antoni Kępiński – wyjątkowy lekarz, humanista i filozof – potrafi z lękiem oswoić, potrafi lęk objaśnić, opisać i zaklasyfikować, a nade wszystko potrafi nasz lęk odczuć i zrozumieć. Aurę tego zrozumienia roztaczał wokół siebie jako lekarz krakowskiej Kliniki Psychiatrycznej – pozostała ona w książkach, w których udało mu się zapisać obserwacje wielu lat pracy z chorymi. Te książki pomagają wszystkim zrozumieć siebie, a tym którzy zmagają się z psychicznymi trudnościami życia codziennego: depresjami, lękami, psychozami – pokazują drogi ich opanowania.
Źródło opisu: http://www.wydawnictwoliterackie.pl
Melancholia
Autor: Antoni Kępiński
Jest to książka o depresji, smutku, stanach nerwicowych – występujących w różnych chorobach psychicznych, ale i towarzyszących codziennemu życiu ludzi w różnym wieku i w różnych życiowych sytuacjach. To, co napisał Kępiński o leczeniu depresji nadal pozostaje w mocy – staranna i wnikliwa analiza treści przeżyć jest jedynym sposobem postępowania zmierzającym do zaproponowania pacjentowi leczenia, dobranego do jego osobowości, a nie choroby. Autor całe życie poświęcił chorym, darząc ich szacunkiem, współczuciem, oferując przyjaźń i zrozumienie. W ostatnich latach życia, nękany nieuleczalną chorobą, spisał swoje praktyczne doświadczenia lekarskie, pozostawiając książki ważne dla lekarzy, ale równocześnie, przez swój głęboko humanistyczny stosunek do chorego, czytelne i przystępne dla każdego – do dziś niezastąpione.
Źródło opisu: Wydawnictwo Literackie, 2014
Radość odzyskana
Autor: Aleksandra Kożuszek
Pod koniec lat siedemdziesiątych Aleksandra Kożuszek otrzymała rozpoznanie psychiatryczne – schizofrenia. Podjęła leczenie pod kierunkiem prof. Bogdana de Barbaro w krakowskiej klinice prof. A. Kępińskiego. Obecnie autorka prowadzi szkolenia i grupy wsparcia dla osób, które przeszły kryzys psychiczny i dla ich rodzin. Książka przedstawia niektóre sytuacje ze swojej historii zdrowienia i walki z chorobą psychiczną.
Byłam po drugiej stronie lustra. Wygrana walka ze schizofrenią
Autor: Arnhild Lauveng
Takiej książki w polskich (i nie tylko) księgarniach jeszcze nie było. Jej wyjątkowość polega przede wszystkim na tym, że jest ona autobiograficzną relacją autorki pisaną z podwójnej perspektywy – jej przeżyć z czasu chorowania na schizofrenię skonfrontowanych z uzyskanym później profesjonalnym wykształceniem i obecną praktyką w zakresie psychologii klinicznej i psychoterapii. Pierwszym z tych układów odniesienia jest opowieść zagubionej nastolatki, a potem młodej kobiety, pogrążającej się stopniowo w stanie rozpadu osobowości i desperacko walczącej z chorobą oraz jej konsekwencjami w różnych obszarach życia. Drugi zaś, to przemyślenia profesjonalistki próbującej spojrzeć na swe przeżycia z dystansu i zobiektywizować je ku pożytkowi czytelnika. Źródło opisu: Piotr Kurzac, „Psychiatria.pl”
Niepotrzebna jak róża
Autor: Arnhild Lauveng
Czy ludzie chorzy psychicznie są mniej wartościowi? Kto ma decydować czym jest poprawa zdrowia psychicznego? Dlaczego chorujący kiedyś, muszą być zazwyczaj dwa razy bardziej zdrowi, aby za zdrowych zostać uznanymi? Arnhild Lauveng w swej nowej książce poszukuje odpowiedzi na powyższe pytania opierając się na własnych doświadczeniach, zarówno z okresu, gdy była pacjentką, jak i z perspektywy psychologa. Autorkę interesuje, jak mówimy i jak odnosimy się do osób dotkniętych chorobami psychicznymi, pokazuje nam także, jak ważne jest patrzenie na pacjentów, jak na ludzi, a nie traktowanie ich tylko jako przypadków klinicznych.
Źródło opisu: http://www.smakslowa.pl/
Stróż obłąkanych
Autor: Piotr Pietucha
To kawałek najprawdziwszego życia, które toczy się w szpitalu psychiatrycznym. Jej autor Piotr Pietucha, który od kilkunastu lat pracuje w Szwecji z ludźmi chorymi psychicznie, opisuje swoje relacje z nimi – często trudne, powikłane – z empatią, czułością, szacunkiem dla inności, którą jest choroba. Ale czytając te zapiski – rodzaj pamiętnika, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że wszyscy po trosze jesteśmy chorzy, że wszyscy niedomagamy. Znakomite portrety chorych, obłąkanych, cierpiących za niezawinione krzywdy tak bardzo nas przejmują, gdyż są naszym zwierciadłem. Jak pacjenci Piotra Pietuchy nieustannie szukamy miłości i zrozumienia w świecie, którego nie pojmujemy i którego się boimy. Życiorysy chorych są do siebie podobne – to zaniedbane, opuszczone, przerażone dzieci, które nie mają siły żyć. Któż z nas jest wolny od mroku?
Źródło opisu: http://www.gandalf.com.pl/b/stroz-oblakanych/
Schizofrenia. Moja droga przez szaleństwo
Autor: Elyn R. Saks
W książce Schizofrenia. Moja droga przez szaleństwo Elyn R. Saks pisze w sposób szczery i poruszający o swojej paranoi, niezdolności odróżniania urojonych lęków od prawdziwych, głosach rozbrzmiewających w głowie, nakłaniających do strasznych czynów. Wspomina także o przeszkodach, jakie musiała pokonać, aby stać się osobą, którą jest dzisiaj.
Źródło opisu: www.burdaksiazki.pl
Ciemność widoma. Esej o depresji
Autor: William Styron
Ta książka uważana jest za pozycję wybitną, zarówno w kategoriach literackich, jak i psychologicznych. Słynny pisarz zmagał się przez wiele lat z depresją. Esej Styrona uchodzi za jedną z najważniejszych osobistych relacji ludzi cierpiących na chorobę psychiczną. Opowieść o życiu w mrokach udręczonego umysłu i o sposobach wychodzenia z tego stanu przyczyniła się wydatnie do nagłośnienia choroby, wokół której zawsze panowało kłopotliwe milczenie. Styron po mistrzowsku opisał cierpienia tak ogromne, że niemal zupełnie nie do wyrażenia w jakikolwiek sposób.
Źródło opisu: Świat Książki, 2012
Ptasiek
Autor: William Wharton
„Ptasiek” jest niezwykłą opowieścią o przyjaźni i marzeniach, o miłości i wojnie, o szaleństwie i pięknie, jest historią młodego człowieka, któremu obsesyjna miłość do ptaków umożliwia ucieczkę od ponurej rzeczywistości.
Źródło opisu: https://www.empik.com/
Al
Autor: William Wharton
Powrót do momentu, w którym urwała się akcja „Ptaśka” – najgłośniejszej powieści Williama Whartona. Wypuszczony ze szpitala Al Columbato otrzymuje rentę wojskową i stypendium, które umożliwia mu podjęcie studiów na dowolnie wybranej uczelni. Kupuje jeepa z demobilu i wyrusza w podróż przez Amerykę, by zrozumieć, za co niegdyś walczył. W tym czasie postanawia zostać malarzem i poznaje przyszłą żonę Althee. Ta książka Whartona to w pewien sposób powieść drogi. Nie należy tego rozumieć jedynie dosłownie – jako podróży bohatera z Filadelfii do Kalifornii. Studia, twórcze aspiracje, wreszcie związek z kobietą rysują inną drogę – drogę dojrzewania Ala i przygotowanie do odgrywania roli artysty, męża, a wreszcie – ojca.
Źródło opisu: Rebis, 2011